ELEKTRİK Üretim A.Ş. (EÜAŞ) Genel Müdürü İzzet Alagöz, nükleer santralleri yönetmek ve siber akınlara karşı korumak için yüzde 100 yerli ve ulusal olarak geliştirdikleri ‘EÜAŞ otomasyon sistemleri’nin rüştünü ispatladığını söyledi. Alagöz, “Santrallerimiz için dışarıdan herhangi bir manipülasyon ile siber saldırılara karşı koruma sistemi almak yerine bütün kodların bize ait olduğu, bütün gizli kapıların bizim olduğu yani kaynak kodlarının elimizde olduğu, donanımı ile yazılımı ile her şeyi bize ait bir kontrol sistemi geliştirdik ki bu aslında bize göre bir milli mücadelenin önemli bir adımıdır” dedi.
Elektrik Üretim A.Ş Genel Müdürü İzzet Alagöz, nükleer santralleri yönetmek için tasarladıkları dijital denetim platformu ‘EÜAŞ otomasyon sistemleri’ni şu anda 17’nci santralde uyguladıklarını belirtti. Alagöz, “Dünyanın en hızlı mikro işlemcisini kullanma ve de en hızlı çözümleme dediğimiz arıza analizini yapabildiğimiz kontrol sistemi, EÜAŞ otomasyon sistemleri. Bunun da özel lansmanını yapacağız yakında. EÜAŞ otomasyon sistemleri, dünyada sadece 4 ülkenin yapabildiği, bizim de bunu başararak 5’inci ülke olduğumuz denetim sistemidir. Amerika, Almanya, İsviçre ve Japonya, 5’inci ülke Türkiye oldu. Biz 1 yılda yalnızca EÜAŞ için 100 milyon dolara yakın bir tasarruf sağlayacak bir sistem geliştirmiş olduk. Kendi santrallerimize uygulayarak bu tasarrufu elde ediyoruz. Lakin daha da değerlisi santrallerimiz için dışarıdan rastgele bir manipülasyon ile siber ataklara karşı müdafaa sistemi almak yerine bütün kodların bize ilişkin olduğu, bütün saklı kapıların bizim olduğu, yani kaynak kodlarının elimizde olduğu, donanımı ile yazılımı ile her şey bize ilişkin bir denetim sistemi geliştirdik ki bu aslında bize nazaran bir ulusal gayretin değerli bir adımıdır. Bir mühendis olarak ulusal çabaya bu türlü katkıda bulunabiliyoruz biz de” diye konuştu.
‘EN GÜVENLİ KONTROL SİSTEMİ’EÜAŞ otomasyon sisteminin fikrinin kendisine ait olduğunu söyleyen Alagöz, “Ben ömrümü adadım buna. Biz sistemi geliştirmek için aşağı üst 5 milyon dolar üzere bir laboratuvar ortamında yatırım yaptık. Erişilmesi mümkün olmayan bir sistem geliştirdik. Bu, sadece bizim çok zeki olmamızdan değil bu mevzuyu âlâ bilmemiz ve bu hususa emek harcamamızdan kaynaklandı. Daha evvel siber taarruz oldu. Bütün sistemlere daima olarak hücum yapılıyor. Orta ve ileri seviyede hücumlar yapılıyor ve buna karşı muhafaza kalkanımız var; ancak sistem üreticisine karşı hiçbir kalkanımız yok. Dünyanın hiçbir ülkesinde yok; lakin artık bizim var. Farkımız bu. Sistemi kuran bireye karşı koruyamazsınız, elinde anahtarları var. Biz art kapıları olmayan bir sistemi işletebilmek için o sistemi kendimiz kurmak zorundayız. Şayet bir diğerine kurdurursak hiçbir vakit yüzde yüz inançlı olmayacaktır. Yani bizim EÜAŞ otomasyon sistemi, bu istikameti ile Türkiye’nin en güvenli kontrol sistemi diyebiliriz” dedi. ‘AYAĞA KALKMAMIZIN VAKTİ GELDİ’2023 yılında yüzde 100 yerli türbin, jeneratör ve kontrol sistemlerini sahaya indirme hedeflerinin olduğunu aktaran Alagöz, “Bizim en büyük vizyonumuz buydu. Bunu da inşallah mart ayında başarıyoruz. Jeneratör ürettik, model türbin ürettik. Şu anda türbinin çarkı Ankara Ostim’de başka ayrı üretiliyor. Denetim sistemi de hazır. Türbini alana indireceğiz. Biz martın sonu diye hedefledik. Lakin biz yerli mühendisliğin istediğimiz seviyede olmadığına inanıyoruz. Olması gereken yerde değiliz biz, bir mühendis olarak itiraf ediyorum lakin artık ayağa kalkmamızın vakti geldi. Bütün dünyaya baş kaldırdığımız bir vakitte, bütün dünyaya dik duruş sergilediğimiz bir vakitte mühendislik olarak diğerlerinin mühendisliği ile ayakta duramayız” diye konuştu.EÜAŞ Genel Müdürü Alagöz, Sakarya Nehri üzerinde Adnan Menderes’in açılışını yaptığı Hasan Polatkan Santrali’nin 62 yaşında olduğunu da hatırlatarak, “Artık türbin de jeneratör de ömrünü tamamladı. Biz Türkiye’deki yerli mühendisliğin Sakarya’dan ayağa kalkmasını bekliyoruz. Necip Fazıl Kısakürek’in şiirinde ‘Yüzüstü çok süründün, ayağa kalk Sakarya’ dediği üzere biz de Sakarya Irmağı üzerinde ayağa kalkacağız. Yüzde 100 yerli türbin, yerli jeneratör denetim sistemi de orada kullanılacak” dedi.
?
